Vinski turizam

 

Put vina Smederevo

 

 

Područje Smedereva se sa jedne strane graniči Dunavom, sa druge Velikom Moravom, što stvara mikroklimu sa previlnim temperaturnim kolebanjima, pogodnom za gajenje vinove loze. Vinovoj lozi pogoduje i rastresito zemljište tipa gajnjače i smonice.

Vinograde u ovom kraju su širili još despot Stefan Lazarević i Đurađ Branković u 15.veku. Posle Drugog srpskog ustanka, knez Miloš Obrenović je u porodičnom letnjikovcu zasadio 36 hektara vinograda. Na ovom mestu se još uvek gaji vinova loza i proizvode vrhunska vina.

Vodeća sorta grožđa u smederevskom kraju je smederevka od koje se dobijaju kvalitetna, prijatna i osvežavajuća vina. Pored smederevke, zastupljeni su i italijanski rizling, sovinjon, semijon, sortno vino game.

Krajem septembra u Smederevu se održava Smederevska jesen, manifestacija posvećena grožđu i vinu. Pored vina, manifestacija je poznata i po defileu srednjovekovnih vitezova.

Šta videti

Smederevska tvrđava
Viminacium

Udaljenost
Beograd 45 km preko Grocke
Beograd 55 km autoputem

 

 

 

Put vina Župa

 

 

Župsko vinogorje je smešteno u slivu Zapadne Morave i njenih pritoka, u kotlini između Kopaonika, Željina, Jastrepca i Goča. Župa zauzima značajno mesto u tradiciji srpskog vinogradarstva. Prema Studeničkoj povelji iz 1196 .godine, župan Stefan Nemanja je manastiru Studenica darivao veliki broj vinogradarskih sela u Župi. Sve do pada srednjovekovne srpske države, manastiri Studenica i Žiča su imali svoje vinske podrume, a knez Lazar je svoje podrume imao u poljani Kruševica.

Uslovi za gajenje loze su možda najbolji u Srbiji. Od zemljišta preovlađuju karbonati, smonica, černozem. Reljef karakterišu blago talasasti brežuljci čije su južne i jugoistočne ekspozicije veoma pogodne za vinovu lozu. U župskom vinogorju danas se pored novih sorti gaje i najstarije autentične sorte u Srbiji: prokupac i tamjanka. Tamjanka je sorta poreklom iz Francuske. U Srbiji se gaji već 5 vekova, dok je prokupac sorta stara oko 1000 godina. Zove se još i rskavac.

Smeštaj

Za smeštaj na vinskom putu Župa, pogledajte stranicu Smeštaj u Župi

Šta videti

Najveći grad župskog vinogorja je Aleksandrovac. Turističku ponudu kraja upotpunjuje blizina Vrnjačke Banje i Kopaonika, tvrđava Koznik, ostaci manastira Drenča iz 14.veka i manastir Rudenica iz 15.veka. Zanimljiv je i obilazak poljana, sezonskih vinogradarskih naselja koja su nekada služila kao privremena staništa vinogradara iz udaljenih planinskih sela koji su u Župi imali svoje vinograde.

Manifestacija Župska berba je jedna od najstarijih vinskih manifestacija u Srbiji.

Udaljenost

Beograd 225 km
Vrnjačka Banja 44 km
Kopaonik 44 km

 

 


Put vina Vršac



Iako prvi pisani izvori o vinogradarstvu u vršačkom kraju potiču iz 15. veka, na osnovu nekih izvora postoje pretpostavke da vinogradarstvo u ovom kraju datira od vremena Rimljana. Veliki napredak vinarstva u Banatu se desio u 18.veku za vreme kolonizacije pod vladavinom Marije Terezije. Vinogradarstvo je postala značajna privredna grana zbog čega se vinova loza nalazi u grbu grada Vršca još od 1804 .godine.

Vršački vinogradi se prostiru na brdima oko Vršca, koja predstavljaju krajnje obronke Karpata. Klima je kontinentalna, a od zemljišta preovlađuje smonica i gajnjača. Povoljni geografski i klimatski uslovi doprineli su da ovaj kraj postane jedan od najznačajnijih vinogradarskih regiona u Srbiji. Od mnogih kvalitetnih vina ovog područja, naročito se ističu šardone, rajnski i italijanski rizling, muskat otonel, banatski rizling.

Podrum Vršačkih vinograda može da primi 3400 vagona vina. Izgrađen je sedamdesetih godina prošlog veka u obliku slova Y - početno slovo za Jugoslaviju. Jedan je od nekoliko najvećih vinskih podruma u Evropi.

Šta videti

Pored vinskih podruma i uživanja u specijalitetima lokalne kuhinje, doživljaj upotpunjuje i grad Vršac koji je sa velikim brojem zgrada iz 18.i 19.veka, jedan od najlepših gradova Srbije. Zanimljivo je posetiti i podrume u selu Gudurica koje ima samo 1500 stanovnika, ali čak 22 nacionalnosti. U toku letnjih meseci preporučujemo posetu belocrkvanskim jezerima.

Grad Vršac se nalazi na samoj granici sa Rumunijom, 90 km od Beograda. Vožnja autobusom od Beograda do Vršca traje oko 2 sata. Grad ima oko 40.000 stanovnika.


 

 

Put vina Knjaževac

 

 

Na osnovu podataka sa arheološkog nalazišta Timakum Minus, sa sigurnošću se može tvrditi da je vinogradarstvu u knjaževačkom kraju bilo razvijeno u vreme Rimljana. Knjaževac je kao vinogorje opisan još u vreme antičkih pisaca iz tećeg i četvrtog veka, a najstariji vinogradi nalazili su se na brdu Džervin. Najčeće su bili zasađeni plovdinom i prokupcem.

Topla leta, hladne zime i veliki broj sunčanih dana pogoduju vinovoj lozi. Od zemljišta preovlađuju aluvijalni nanosi, jezerski sedimenti i tlo koje se razvilo na eruptivnim stenama. U vinogorju su najzastupljenije crne sorte crni burgundac, prokupac, plovdina, italijanski rizling i bela smederevka.

Okosnica razvoja vinarstva u Knjaževcu bila je zadruga osnovana 1927. godine, treća takve vrste u Srbiji i vinski podrum kapaciteta 10 vagona. Posle Drugog svetskog rata, zadruga postaje podrum Džervin.

Knjaževac se nalazi u istočnoj Srbiji, okružen je šumama i planinama i bogat istorijskim nasleđem. U samom gradu može se videti veći broj dobro očuvanih primeraka narodne arhitekture. Nedaleko od grada nalazi se arheološko nalazište Timakum Minus, dok se u obližnjem selu Ravna nalazi arheološki park Ravna. Tu je smešten i muzej vinogradarstva i vinarstva. U sklopu Zavičajnog muzeja nalazi se muzej čarapa koji poseduje kolekciju od oko 1000 pari ručno pletenih čarapa od kojoh su neke stare i do 200 godina.

U blizini Knjaževca nalazi se Stara planina i najviši vrh Srbije - Midžor. Najbliži veći grad je Niš.

Udaljenost
Beograd 300 km

 

 

 

Put vina Palić

 

 

Vinogradarska tradicija subotičko - horgoške peščare duga je skoro 2000 godina. Region Palića leži na peskovitom zemljištu koje je nastalo nakon povlačenja Panonskog mora. Peskoviti teren i umereno kontinentalna klima u kombinaciji sa kvalitetnim sortama vinove loze daju veoma kvalitetna i pitka vina. Peščara se prostire na 24.000 hektara i skoro u potpunosti je pogodna za gajenje vinove loze. Pored peskovitog tla, sreće se mestimično i živi pesak, černozem, ilovasto tlo i stepsko zemljište. Najviše vinograda ima u okolini Subotice i Kanjiže.

Pravi procvat vinogradarstva u ovom kraju nastao je nakon prodora filoksere u Evropu. Tih godina su osnovana 3 vinska podruma koja i danas predstavljaju osnovu razvoja vinarstva u Bačkoj.

Najpoznatiji je podrum u Čoki osnovan 1903 .godine. Podrum ima rustičan ambijent i 7 vinskih ulica u kojima može da se smesti 330 vagona vina.

Vinski podrum Palić, nastavljač stare vinarske tradicije horgoške peščare, nastao je 1896 .godine na mestu nekadašnje poljoprivredne škole. Danas je to WOW Winery.

Grof Lipot Rohonci je na lokalitetu Biserno ostrvo sagradio manji zamak sa vinskim podrumom koji još uvek postoji. Vino iz ovog podruma se prodavalo u Budimpešti, Londonu i drugim državama zapadne Evrope.

Svakog septembra, na Paliću se održava manifestacija Beranski dani u čast grožđa i vina.

Šta videti

Pored vinskih podruma, u okolini Palića postoji veliki broj mesta koja vredi obići. Sam Palić je jedno od poznatijih turističkih mesta Srbije koji je istovremeno i grad i banja i jezero. To je bivše mondensko letovalište sa prelepim baroknim parkom. Na vrlo malom prostoru nalaze se restorani, apartmani, hoteli, zoo vrt, teniski tereni.

Blizu Palićkog jezera, nalazi se jezero Ludaš, koje je zbog bogatstva biljnog i životinjskog sveta proglašeno za specijalni rezervat prirode. Grad Subotica sa prelepim centralnim jezgrom je udaljen svega 9 km. Vredi obići i Zobnaticu, ergela rasnih konja sa 200 godina dugom tradicijom, farmu nojeva na Guljaš čardi i posetiti neki od prefinjenih restorana.

 

 

Dodatne informacije