Kruševac

 

 


Nekada srednjevekovna srpska prestonica nalazi se u središnjem delu Srbije, nedaleko od ušća reke Rasine u Zapadnu Moravu. Po jednoj legendi, ime grada dolazi od kamena krušac vađenog iz Morave radi izgradnje srednjovekovnog grada. Po drugoj, ime potiče od krušaka koje su obilno rađale na ovim prostorima.


Kao prestoni grad kneza Lazara podignut je u periodu između 1371. i 1377. godine. U samom gradu se n alazi arheološki park- ostaci srednjevekovnog Lazarevog grada . Nije potpuno poznato da li je knez Lazar podigao utvrđenje ili je samo ojačao i proširio neko postojeće. U svakom slučaju dogodilo se to u godinama posle maričke bitke(1371. god)  kada zbog sve izvesnije opasnosti od Turaka, knez Lazar počinje da ojačava pogranične tvrđave(Niš, Pirot, Novo Brdo...).  Ubrzo su iz Dubrovnika dovedeni majstori koji su znali da liju topove i u kruševačkoj livnici su izliveni prvi srpski topovi. Deo kompleksa čini i knežev dvor u kom je po predanju održana čuvena "Kneževa večera" uoči kosovske bitke. Iz istog dvora je dve godine kasnije kneginja Milica ispratila ćerku Oliveru sultanu Bajazitu u harem, kao znak priznanja vazalnog odnosa. Lazarev sin Stefan nastavlja da upravlja Srbijom iz Kruševca do 1405. godine kada seli prestonicu u Beograd. Turci ga definitivno osvajaju 1454. godine i zbog šarenog materijala od kog je građen daju mu ime  Aladža Hisar( Šareni Grad). Oslobođen je 1833. pod knezom Milošem. Godine 1839. osniva se sapundžijska radionica Gliše Jovanovića koja će kasnije izrasti u čuvenu "Merimu".


Od starog grada Kruševca, danas je ostalo vrlo malo. Najočuvanija je crkva Lazarica i glavna kula visoka 18 metara. Unutar kompleksa se nalazi i spomenik knezu Lazaru, kao i Narodni muzej. Simbol grada Kruševca predstavlja spomenik kosovskim junacima, podignut početkom prošlog veka. Nalazi se na Trgu kosovskih junaka.


Na mestu nekadašnjeg zatvora i okupacionog logora iz Drugog svetskog rata, gde je streljano nekoliko stotina građana,  sagrađen je po ideji Dobrice Ćosića spomen park "Slobodište". Ovde se svake godine organizuju Vidovdanske svečanosti u okviru kojih se održavaju pozorišne predstave, koncerti, likovne kolonije, sportska takmičenja...


Okolina Kruševca bogata je srednjevekovnim manastirima, koji predstavljaju jedinstvenu turističku ponudu: Manastir Naupara, Manastir Veluće, Manastir sv. Roman, Crkva pokrova sv. Bogorodice u Đunisu. Ktitor manatira Naupara po narodnom predanju je knez Lazar. Pripada moravskoj školi, a čuven je po rozetama. Udaljen je 12 km od Kruševca.


Šumama  i vodama bogat Jastrebac je najviša planina u blizini Kruševca. Na njemu postoji nekoliko hotela i veštačko jezero. Najviši vrh leži na 1491 m. Na njegovim čistim vazduhom bogatim padinama, na 540. m nadmorske visine, smeštena je Ribarska Banja. koja je danas poznato lečilište i rehabilitacioni centar za ortopedska, koštano zglobna i degenerativna oboljenja. Udaljena je 34 km od Kruševca.


Čarapani


Predanja o nastanku nadimka Kruševljana – "Čarapani" vezuje se za istorijski događaj koji se zbio 25. januara (po starom kalendaru) 1806. godine. U završnim borbama za oslobođenje Kruševca u Prvom srpskom ustanku, jedna četa predvođena Mladenom Milovanovićem uspela je da, savladavši prethodno otpor Turaka u zemljanim šančevima, prodre u sam grad u toku noći „u čarapama“ nečujno i da savlada tursku posadu u samom utvrđenju.

Kontakt
Turistička organizacija Kruševca 037-445-180

 

 

Related Articles

 

Dodatne informacije