Fruškogorski manastiri


MANASTIR BEOČIN


Tačno vreme nastanka manastira smeštenog na severnoj padini Fruške gore u neposrednoj blizini naselja Beočin nije poznato. S obzirom da se Beočin po prvi put pominje u turskim spisima 1578. godine, može se sa sigurnošću tvrditi da je manastir postojao oko polovine XVI veka. Tokom austro-turskihMANASTIR BEOČIN ratova u periodu od 1683. do 1695. godine, pretrpeo je veća oštećenja, a tada je ostao i napušten. Po dopuštenju Arsenija III Čarnojevića, izbegli kaluđeri manastira Rače (na Drini) naselili su i obnovili Beočin 1697. godine.
Današnja crkva, posvećena prazniku vaznesenja Hristovog, zidana je u periodu od 1732 - 1734, dok su manastirski konaci izgrađeni između 1728 - 1771 godine. Tokom šeste i sedme decenije XVIII veka izgrađen je jedan od najlepših fruškogorskih ikonostasa i delo je trojice poznatih slikara: Janka Haltazovića, Dimitrija Bačevića i Teodora Kračuna.
Danas manastirski kompleks čine crkva, konaci, kao i zidovi sa severa i zapada.



MANASTIR KRUŠEDOL


Zadužbina i mauzolej sremskih Brankovića, smešten na jugoistočnom delu Fruške gore, manastir Krušedol izgrađen je između 1509. i 1516. godine. Osnovao ga je despot Đorđe Branković.
Tokom Velikih seoba, monasi Krušedola su 1690. godine, napustili manastir, ali se tokom 1697. godine vraćaju predvođeni Patrijarhom Arsenijem III. Prilikom turskog povlačenja iz južne Ugarske, manastir je posebno stradao 1716. godine. Tom prilikom su spaljene i gotovo sve mošti svetih Brankovića.
Današnji izgled manastira datira iz perioda njegove obnove, koja je počela 1721-1726. godine, dok je crkva, posvećena Blagoveštenju Bogorodice, obnovljena između 1742. i 1753. U njoj postoji zidni živopis iz XVI i XVIII veka. Radovi su preslikani uljanim bojama i upravo se ovo smatra prvim uljanim slikarstvom u Vojvodini. Radove su izveli ukrajinski slikari Jov Vasilijevič i Stefan Tenecki.
U toku Drugog svetskog rata manastir nije razoren, ali je kao i vredna manastirska riznica opljačkan. Mnogo godina posle rata manastirski konaci su bili pretvoreni u dečiji dom, da bi tek 70-ih godina bili vraćeni monasima.
Danas manastirski kompleks čini crkva i četvorostrani konaci u ograđenom parku. U manastiru se nalazi najbogatija riznica među fruškogorskim manastirima



MANASTIR JAZAK


Prvi pomen ovog manastira, smeštenog na južnim padinama Fruške gore, potiče iz 1522.godine. Manastir je posvećen prazniku Silaska sv. Duha. Na MANASTIR JAZAKudaljenosti od jednog kilometra od manastira, nalaze se ostaci prvobitnog manastira istog imena, koji se od izgradnje nove crkve naziva Stari Jazak a bio je posvećen Vavedenju Bogorodice.
Prema predanju, manastir Stari Jazak je osnovao despot Jovan Branković u drugoj polovini XV veka. Tokom XVII veka manastir je zapusteo, a sam preporod doživljava od 1705. godine, kada su donete mošti cara Uroša.      
Novi manastir Jazak počeo je da se zida 1736. godine, radovi su okončani 1758.godine. Konaci su naknadno izgrađeni tokom 1736-1761. Ikonostas u crkvi izveo je 1769. godine Dimitrije Bačević. Iako odnovljen u periodu 1926-1930. godine, manastir je tokom Drugog svetskog rata stradao, a konaci su u tom periodu popaljeni.
Danas je manastir delimično obnovljen i čine ga crkva sa zvonikom, trostrani konaci i visoki ogradni zid koji zatvara portu.




MANASTIR MALA REMETA


MANASTIR MALA REMETA Manastir se nalazi na južno-središnjem delu Fruške gore. Pouzdane podatke o manastiru pružaju jedino turski dokumenti u kojima se manastir prvi put pominje 1546. godine. Monasi manastira Rače na Drini su krajem XVII veka obnovili manastir i od tog vremena pa sve do 1920. se vodi kao metoh manastira Beočin.      
Manastirska crkva, sagrađena na mestu stare crkve 1739.godine, posvećena je Pokrovu Bogorodice i ubraja se u red najlepših fruškogorskih hramova. Prestone ikone ikonostasa radio je 1759. Janko Halkozović, a zidne Kosta Vanćelović 1910.godine.      
Tokom Drugog svetskog rata stradao je konak, kao i manastirska biblioteka.      
Danas manastir čine crkva, jednokrilni konak, drveni konak i kapela.




MANASTIR VRDNIK (SREMSKA RAVANICA)


Manastir Vrdnik (Ravanica) je izgrađen na južnim padinama Fruške gore. Izvori iz XVIII veka kazuju da je crkva sagrađena još u drugoj polovini XVI veka. MANASTIR VRDNIK (SREMSKA RAVANICA)Prvi sigurni podaci o postojanju manastira nalaze se turskim dokumentima iz 1566 - 1569. Tokom 1697. godine manastir su naselili monasi manastira Ravanice, donevši sa sobom mošti kneza Lazara, kao i povelje manastira Ravanice i druge dragocenosti. Od tog trenutka je manastiru pored  naziva Vrdnik dodato i ime Ravanica.
Današnja crkva je sazidana 1811. dok su konaci u prvoj polovini XVIII veka, a njihova prepravka i dozidavanje je tajalo do početka XIX veka. U staroj manastirskoj crkvi nalazio se ikonostas koji je slikao Stanoje Popović, a ikonostas u današnjoj crkvi je delo Dimitrija Avramovića iz 1853. godine.      
Danas manastir čine crkva, tri krila konaka i ogradni zid sa istočne strane.



MANASTIR NOVO HOPOVO


Manastir Novo Hopovo po svojoj arhitektonskoj vrednosti predstavlja najznačajniju sakralnu građevinu svoje epohe na ovim prostorima. Pored Krušedola ovaj manastir sa Crkvom sv. Nikole je jedan od najznačajnijih fruškogorskih manastira.      
MANASTIR NOVO HOPOVO Smešten je na središnjem južnom obronku Fruške gore.
Prema predanju manastir je osnovao vladika Maksim (despot Đorđe Branković) početkom XVI veka. Prvi pisani spisi o manastiru potiču iz 1451.godine. Sadašnja crkva sagrađena je 1575/76. godine, dok su zgrade manastirskih konaka nastale postepeno u periodu  od 1728. do 1771. godine okruživši tako crkvu sa sve četiri strane.      
Crkva je oslikavana u više navrata, oltar i naos 1608. dok je priprata 1654. godine. Smatra se da je hopovsko fresko slikarstvo jedno od najznačajnijih na balkanskom umetničkom području. Stari ikonostas zamenjen je delom Teodora Kračuna 1776. godine, koji je tokom Drugog svetskog rata stradao upravo kada je sam manastir opljačkan i razrušen. Danas je ostalo poznato samo deset ikona ove celine.
Manastir je danas obnovljen i čine ga crkva, tri krila konaka, zvonikogradni zid i ekonomske zgrade.



MANASTIR STARO HOPOVO


Veruje se da je i ovaj manastir, pored Krušedola i Novog Hopova, osnovao vladika Maksim, odnosno Đorđe Branković, u periodu između 1496. i 1502. MANASTIR STARO HOPOVOgodine. Manastir je smešten na istočnom delu Fruške gore na dva kilometara udaljenosti od Novog Hopova.
Prvi podaci o manastiru zabeleženi su 1545-46. godine. Umesto stare crkve posvećene sv. Nikoli, koja je stradala u zemljotresu, izgrađena je 1752. godine današnja crkva posvećena sv. Pantelejmonu. Poslednje decenije XVIII veka crkva je dobila ikonostas sa izuzetnom rezbarijom, rad osečkog drvorezbara Tomasa Firtlera, a ikone su delo Jeftema Isakovića. Tokom Drugog svetskog rata ikonostas je oštećen i demontiran a manastirski konak je potpuno razrušen.
U ovoj se crkvi cuvaju mošti svetog ratnika Teodora Tirona.  



MANASTIR GRGETEG


Manastir Grgeteg se nalazi na južnom obronku Fruške gore i kao vecina fruškogorskih manastira vezuje se za despote porodice Branković. Prema predanju osnovao ga je Vuk Grgurević, u narodu poznatiji kao Zmaj Ognjeni Vuk 1471. godine. Prvi sigurni podaci potiču iz turskih zapisa iz 1546. Grgeteg je napuštan tokom XVII veka, ali ga 1708. godine obnavlja mitropolit Isaija Đaković. Sadašnja crkva, posvećena sv. Nikoli potiče iz 1771. godine, a konaci su nastali pet godina kasnije. U crkvi su zabeležena dva ikonostasa. Prvi potiče iz 1774 i nalazio se u crkvi do njene obnove 1901. godine i drugi koji se i danas nalazi u crkvi, a slikao ga je Uroš Predić 1902.godine.
Danas manastirski kompleks čine crkva, konaci sa četiri strane i ekonomske zgrade.



MANASTIR KUVEŽDIN


Prvi poznati podaci potiču iz 1566/67. godine, kao i kod većine fruškogorskih manastira iz turskih izvora, ali se ne zna osnivač i tačno vreme nastanka. Prema verovanju manastir Kuveždin sa crkvom posvećenom sv. Savi i sv. Simeonu osnovao je despot Stefan Štiljanović. Manastir se nalazi na jugozapadnom delu Fruške gore. Nova crkva je izgrađena 1816. dok su trostrani manastirski konaci uobličeni 1810. godine. Zidne slike i ikonostas radio je Pavle Simić od 1848. do 1853.godine.



MANASTIR PETKOVICA


Manastir Petkovica sa crkvom posvećenom sv.Petki smešten je na jugozapadnom delu Fruške gore. Po predanju manastir je osnovala despotica Jelena, udovica Stefana Šiljanovića, u prvoj polovini XVI veka. Prvi pouzdani podaci o manastiru datiraju iz 1566/67. godine. U toku XVIII veka crkva je u nekoliko navrata obnavljana, ali je do danas sačuvala nepromenjen oblik. Crkva je 1735. godine dobila novi ikonostas sa velikim izrebarenim krstom.



MANASTIR ŠIŠATOVAC


Osnivanje manastira Šišatovac vezuje se za izbegle monahe iz manastira Žiče. Iguman Žiče, Tepfilo sa monasima Ilarionom i Visarinom je na mestu nekadašnje crkve sv. Nikole podigao crkvu posvećenu Rođenju Bogorodice 1520. godine. Na zidovima crkve su očuvani fragmenti fresaka koje je naslikao Grigorije Davidović Obšić 1793. godine. Danas se u crkvi čuva triptih, delo Dimitrija Bačevića.
Pouzdani podaci o manastiru datiraju iz sredine XVI veka.



MANASTIR VELIKA REMETA


Manastir Velika Remeta sa crkvom posvećenoj sv. Dimitriju, sagrađen je na južnim obroncima Fruške gore. Prema predanju, manastir se vezuje za kralja Dragutina, ali je verovatnije da je nastao krajem XV i početkom XVI veka. U turskim spisima se pominje po prvi put manastir pod imenom Velika Remeta 1562. godine. Živopisna crkva i spolja i iznutra sagrađena je između 1567-1568. a četvorostrani  manastirski konaci su sagrađeni u periodu između 1722 - 1771. godine. Ikonostas manastirske crkve sagrađen 1850.godine od ikona koje potiču iz različitog vremena i različitih autora.



MANASTIR RAKOVAC


Prema verovanju, manastir Rakovac sa crkvom posvećenoj sv. vračevima Kuzmanu i Damjanu, osnovao je veliki komornik despota Jovana Brankovića, Raka Milošević. Prvi pouzdani podaci o manastiru zabeleženi su 1545/48. godine. Ikonostas je 1763. godine oslikao Vasa Ostojić, a zidne slike u trpezariji konaka je 1768. dodine izradio Avrosije Janković.



MANASTIR DIVŠA (ĐIPŠA)


Manastir Divša, sa crkvom koja je posvećena sv. Nikoli, izgrađen je na zapadnom ogranku južnog obronka Fruške gore. Osnivanje manastira, krajem XV vek, pripisuje se despotu Jovanu Brankoviću. U turskim spisima se manastir pominje tek u drugoj polovini XVI veka. Pretpostavlja se da je tokom XVII veka napušten, a već u XVIII veku se pominje kao metoh manastira Kuveždin. Ikonostas je 1753/54. godine slikao Teodor Stefanov Gologlavac.



MANASTIR PRIVINA GLAVA (PRIBINA)


Vlastelin Priba (Priva) je prema predanju u XII veku osnovao manastir Privina glava sa crkvom posvećenoj arhistrazima Mihajlu i Gavrilu. Po drugom predanju, osnovali su ga sremski despoti Brankovići krajem XV veka. Pouzdani podaci o manastiru potiču iz 1566/67. godine. Između 1741. i 1760. godine, na mestu stare crkve podignuta je današnja crkva. Konaci su izgrađeni u periodu od 1753. i 1771. godine. Ikonostas i pevnice 1786/91. godine oslikao je Kuzman Kolarić.



MANASTIR BEŠENOVO


Ostaci manastira Bešenevo se nalaze na južnim padinama Fruške gore. Manastirska crkva je bila posvećena sv. Arhanđelima. Bušenovo je po predanju osnovao srpski kralj Dragutin, ali se kao najčešći datum osnivanja pominje 1467. godina kada je prema jednom izgubljenom zapisu crkva bila oslikana. U turskim spisima se manastir prvi put pominje 1545. godine. Konaci koji su izgrađeni između 1730 i 1771. godine danas su potpuno razoreni.



Related Articles

 

Additional information